U Tiršovoj 7 smo razgovarali sa Ass Prim. dr sc. med, specijalista ginekologije i akušerstva, Aleksandrom Dobrosavljevićem. Pričali smo o reproduktivnom zdravlju žena, redovnim ginekološkim pregledima, borbi sa sterilitetom, vođenju trudnoće, 4D ultrazvuku, ginekološkim intervencijama… Ginekologija Tiršova nudi sve usluge iz oblasti ginekologije i akušerstva. Primarna oblast i prioritet Ginekologije Tiršove i moje delatnosti jesu pacijentkinje sa problemom infertiliteta, ali takođe i pacijentkinje koje su u trudnoći, takođe i prevencija pacijentkinja s onkološkim problemima.
Koji je najčešći uzrok dolaska pacijentkinja u ordinaciju?
Najčešći uzrok dolaska bi trebalo da bude preventivni pregled i to uglavnom jeste najčešći uzrok dolaska, ali sve pacijentkinje bi suštinski trebalo da dolaze jednom godišnje na preventivne preglede koji podrazumevaju kolposkopski pregled, Papa pregled, zatim klasičan ginekološki pregled, ultrazvučni ginekološki pregled i ultrazvuk dojke. To bi bio jedan kompletan sistematski i ginekološki pregled.
Po čemu se Ginekologija Tiršova izdvaja u odnosu na konkurenciju?
Ono po čemu se Ginekologija Tiršova izdvaja jeste kontinuirana edukacija, stalna, i stalno praćenje novih saznanja, novih protokola i rad sa pacijentima prema tim najnovijim protokolima, kao i posvećenost pacijentu. Pacijenti se u ordinaciji osećaju sigurno. Dovoljno vremena je posvećeno svakom pacijentu da možemo da se u potpunosti upoznamo sa problemom koji taj pacijent ima i istovremeno da primenimo adekvatne dijagnostičke terapeutske metode prema najnovijim vodičima.
Recenzije pacijentkinja?
Pa što se tiče recenzija, to nam je samo podstrek da i dalje nastavimo na isti način da radimo i potvrda da smo krenuli u dobrom pravcu i da tako treba i da nastavimo i da se trudimo da budemo još bolji.
Šta danas znači: savremena ginekološka ordinacija?
Razlike su svakako velike. Jedna moderna ordinacija suštinski treba da ima pre svega ultrazvučni aparat koji je adekvatan za potrebe ginekologije, odnosno perinatologije, koji je odgovarajućeg kvaliteta, zatim kolposkop, u zavisnosti od usluga koje ta ordinacija pruža.
Kakva je reproduktivna slika u Srbiji?
Pa što se tiče reproduktivne slike u Srbiji, mislim da uvek treba raditi na informisanosti pacijenata i da treba potencirati na tim preventivnim pregledima, na vakcinacijama vezano za HPV virus i da je prevencija, u suštini, ono što je najbitnije. Ne treba čekati trenutak da dođe do problema koji je ozbiljan. Previše imamo pacijenata koji se nalaze u odmaklim stadijumima bolesti. Ja bih apelovao upravo na te preventivne ginekološke preglede, jednogodišnje.
Koji su danas najčešći ginekološki problemi?
Problemi su različiti, ali ja potenciram uvek na prevenciji. Na redovnim ginekološkim kontrolama koje treba da budu jednom godišnje i koje bih još jednom ponovio podrazumevaju kolposkopiju, Papa, ginekološki pregled, ginekološki ultrazvuk i ultrazvuk dojki. To bi svaka pacijentkinja trebalo da radi barem jednom godišnje. Na taj način preveniramo određene probleme i sprečavamo da se terapeutski pristup bude komplikovaniji i da se eventualno čak i ukoliko je potrebno primeniti određene procedure, da te procedure budu manje radikalne i efikasnije, u smislu zaštite zdravlja pacijenata.
Koje su najčešće zablude vezane za ginekološki tretman kod pacijentkinja?
Mislim da pacijenti ne treba da imaju nikakve predrasude kad su ginekološki pregledi u pitanju i da treba da budu potpuno otvoreni, bez obzira da li se i o kojoj problematici u oblasti ginekologije radi. Mislim da tih zabluda dosta ima u oblasti infertiliteta i da je nekim pacijentima teško da priznaju da imaju problem te vrste i da se jave lekaru, a vreme je od ključnog značaja i godine pacijenta su od ključnog značaja za lečenje infertiliteta.
Polne bolesti kao uzrok infertiliteta?
Što se tiče polnih bolesti, neke od tih bolesti su i polno prenosive, neke su prenosive putem krvi. Izdvojio bih posebno, recimo, ono što je vezano za problem infertiliteta koji je jedan od prioriteta, bar kad je medicinska praksa i kad su ginekološki problemi kojima se ja bavim u pitanju, jeste hlamidija koja uglavnom ne daje nikakvu simptomatologiju i pacijentkinje bi trebalo da se redovno testiraju, odnosno da se uzimaju brisevi na hlamidiju koji se mogu sad različitim metodama, koje su manje ili više pouzdane, te metode se mogu primenjivati. Zatim, mogu se raditi kod antitela da bismo utvrdili da li je postojala infekcija hlamidije u nekom prethodnom periodu. To naglašavam iz razloga jer i infekcija hlamidijom ne daje praktično nikakvu simptomatologiju i prolazi kao tiha infekcija, ali dovodi do ozbiljnih problema koji su vezani, pre svega, za infertilitet.
„Zlatni savet“ svim ženama kad je u pitanju žensko zdravlje
Pa moj savet bi bio ono što sam već rekao, a to je preventivni ginekološki pregledi koji bi dalje u zavisnosti od samog pregleda indikovali eventualno neke dodatne analize ili neki eventualno multidisciplinarni pristup kao što je pregled endokrinologa, hematologa i lekara iz drugih oblasti, ne samo ginekologije, ukoliko je to neophodno.
Kako se ispituje i tretira sterilitet kod bračnog para?
Najvažnije stavke jesu, kada je žena u pitanju, ispitivanje ovulacije, zatim, hormonskog statusa, odnosno varijalne rezerve koja podrazumeva i ispitivanje pre svega antimilerovog hormona, zatim broja antralnih folikula, ultrazvučnim pregledom koji su veličine od dva do devet milimetara. Zatim se u obzir uzimaju godine pacijentkinje i vrednost estradiola, odnosno, folikula stimulirajućeg hormona. Na osnovu tih analiza mi možemo napraviti procenu o statusu pacijentkinje, kao i prohodnosti jajovoda, o kojoj smo već pričali, koja se može ispitivati, bilo HSGom, bilo HyCoSy procedurom ili kao najpreciznijom procedurom – dijagnostičkom laporaskopijom. Kad je u pitanju muškarac, pre svega treba raditi spermogram. To je jedna od prvih stvari prilikom ispitivanja steriliteta koje je neophodno raditi.
Kako izgleda tretman lečenja ženskog, a kako muškog steriliteta?
Što se tiče tretmana lečenja i ženskog i muškog steriliteta kada je u pitanju vantelesna oplodnja, naravno, u zavisnosti od problema koji je u pitanju, zavisi i tretman steriliteta. Imamo različite tipove pacijenata, počevši od onih pacijenata koji su takozvani normalni risponderi, odnosno pacijentkinje koje reaguju onako kako bismo očekivali na najadekvatniji način, na stimulaciju gonadotropinima, odnosno lekovima koji se koji se koriste u vantelesnoj oplodnji. I tu je situacija praktično i najbolja. Zatim imamo i dve krajnosti, a to su pacijenti koji se nalaze u grupi koja ima preteranu reakciju na stimulaciju gonadotropinima. Kada o tome govorim, pre svega mislim na pacijente sa sindromom policističnih jajnika, gde je uz taj sindrom policističnih jajnika prisutna i anovulacija, ali je i stimulacija gonadotropinima u nekom smislu rizična, u smislu pre svega preteranog odgovora na stimulaciju, bez obzira na dozu lekova koji dajete pacijentima. Vi to možete proceniti na određeni način i na osnovu određenih kriterijima, uvek se daje adekvatna terapija. Međutim, bez obzira na tu činjenicu, ipak pojedini pacijenti različito reaguju na terapiju i vrlo često se dešavaju i te neke neočekivane reakcije. I ono što je do lekara i što je bitno kod takve grupe pacijenata jeste mogućnost zamrzavanja ebmriona, odnosno tzv. krioprezervacija jer to nam omogućava da embrion zamrznemo, pa da pacijentkinji taj embrion vratimo u nekom sledećem ciklusu, spontanom, koji nije stimulisan i to je najbolja prevencija tzv. hiperstimulacionog sindroma koji je i najopasnija komplikacija kad je u pitanju vantelesna oplodnja i kad je u pitanju stimulacija ovulacije. Zatim postoji i druga krajnost, a druga krajnost su pacijentiknje kojih sve više ima, koja je vezana za odlučivanje žena za kasnije rađanje koja je povezana sa smanjenom ovarijalnom rezervom. Naravno, imamo određene mogućnosti i postoje određene preporuke koje se tiču i takvih pacijenata, ali su nam u nekim situacijama i vezane ruke, tako da je dobro što je država omogućila i novi program donacije kako jajnih ćelija, tako i spermatozoida kako bi se i onim pacijentima kod kojih je praktično nemoguće dobiti ili jajnu ćeliju ili je spermogram takav da ne možemo ni na koji način, pa čak i biopsijom testisa, takozvanom tesom ili mikro tesom, ne možemo dobiti adekvatan uzorak koji je neophodan za oplođenje. I takvi pacijenti mogu se ostvariti kao roditelji
Kada je ginekolog potreban muškarcima?
Infertilitet nije problem žene, nego je problem para, tako da je u ginekolog u tom slučaju uvek potreban muškarcima. Ako je ta oblast u pitanju, ali i u drugim oblastima koje se ne tiču infertiliteta, svakako da je partnerska podrška nešto što je od velikog značaja.
Šta je HyCoSy procedura i zašto je važna?
HyCoSy procedura podrazumeva ispitivanje prohodnosti jajovoda i šupljine materice. Pored HyCoSy procedure, druge procedure koje se mogu koristiti u tu svrhu jesu HSG ili histerosalpingografija, koja podrazumeva ubacivanje kontrasta u šupljinu materice i rendgensko snimanje karlice. Za razliku od tog kontrasta i rendgenskog snimanja, kod HyCoSy procedure se koristi kontrast koji je ultrazvučni i pouzdanost procedure je jednaka kao HSG procedura, ali ne zahteva ni anesteziju, odnosno procedura je bezbolna. Ne zahteva zračenje, odnosno radi se ultrazvukom i stepen pouzdanosti je jednak kao kod histerosalpingografije. I treća procedura koja je možda nešto manje pouzdana, ali takođe se može koristiti u smislu ispitivanja patologije, šupljine materice i prohodnosti jajovoda jeste sonohisterosalpingografija, odnosno ubacivanje fiziološkog rastvora u šupljinu materice. Na taj način se može evidentirati eventualna patologija šupljine materice. Pre svega su to polipi sumukozni, miomi. Prohodnost jajovoda takođe, ali je ta metoda nešto manje pouzdana. I naravno kao krajnja opcija kod pacijenta i kod kojih ne možemo biti sasvim sigurni da ni jednom ni drugom metodom u obzir dolazi i ispitivanje, odnosno dijagnostička laparoskopija.
Histeroskopija: koje vrste postoje i koje vrste se rade u Ginekologiji Tiršovoj?
Histeroskopija se deli na office histeroskopiju, odnosno ambulantnu ili dijagnostičku histeroskopiju koja nekad može da bude i terapeutska u određenim slučajevima, biranim slučajevima, i na operativnu histeroskopiju. Dijagnostička histeroskopiju ili office histeroskopiju podrazumeva korišćenje histeroskopa manjie dijametra i uglavnom se odnosi na pacijentkinje koje su u reproduktivnom periodu. Najčešće ne zahteva dilataciju grlića i na taj način se smanjuje mogućnost i traumatizacije tog grlića, i ta metoda je manje invazivna u odnosu na operativnu histeroskopiju koju je ipak nekad neophodno primeniti i kod pacijentkinja tog doba, odnosno pacijentkinja koje se nalaze u reproduktivnom periodu, ali je pre svega rezervisano za pacijentkinje koje se nalaze u postmenopauzalnom periodu gde je moguće koristiti i histeroskope koji su većeg dijametra, jer takve pacijentkinje svakako ne planiraju trudnoću.
Koje savremene metode u vođenju trudnoće se praktikuju u Ginekologiji Tiršovoj?
Danas svakako ima mnogo mogućnosti koje trudnice ranije nisu imale. Počevši od ultrazvučnog pregleda, a zatim mogućnosti Dabl testa procene rizika da nose plod s nekom od hromozomskih anomalija pa do testova, neinvazivnih prenatalnih testova koji podrazumevaju analizu fetalne DNK, odnosno DNK posteljice u krvi majke, na osnovu čega se može proceniti stepen rizika da trudnica nosi plod sa nekom od hromozomskih anomalija. Pre svega je neophodno u takvim situacijama uraditi ultrazvučni pregled, ali smatram da je bitno i ko radi i kompetencije lekara koji rade ultrazvučni pregled zato što su ti pregledi vrlo sofisticirani i zavise, naravno, pre svega od opreme, ali zavise i od lekara koji to radi da opremu može da iskoristi na adekvatan način kako bi pružio najadekvatniji tretman pacijentkinji i najadekvatniju procenu rizika. Nakon te procene rizika, pacijent se upućuje ili se ne upućuje na dodatnu dijagnostiku u zavisnosti od tih preliminarnih rezultata.
Kako izgleda vođenje trudnoće, korak po korak?
Što se tiče vođenja trudnoće, pa pacijentkinje obično na prvi pregled dolaze samo radi potvrde trudnoće nakon izostanka menstruacije ili pozitivnog testa trudnoću ili pozitivnog beta HCGa, odnosno hormona koji se analiziraju iz krvi pacijentkinje. Nakon tog inicijalnog ultrazvučnog pregleda i potvrde trudnoće, vitalnosti trudnoće i činjenice da se trudnoća nalazi u materici, odnosno na svom mestu i da se radi o vitalnom plodu, sledeći pregled koji je veoma bitan jeste od 11. do 14. nedelje, odnosno skirning u prvom trimetru koji se tiče hromozomskih anomalija, odnosno aneuploidija, kao i strukturnih anomalija hromozoma koji se sad može raditi na različite načine, uglavnom se primarno radi taj skrining prvog trimestra ili popularniji kao Dabl test, pa rezultate Dabl testa mogu da budu takvi da pacijenta svrstavaju u grupu niskog rizika gde nisu potrebne dodatne procedure. Zatim u grupu srednjeg rizika, gde je preporuka da se radi neki od neinvazivnih prenatalnih testova, odnosno analiza DNK ploda iz krvi majke. Ili ukoliko je taj rizik veoma visok, onda se radi neka od invazivnih procedura kao što je biopsija horionskih čupica ili amniocenteza. Taj pregled se, kao što sam rekao, radi od 11. do 14. nedelje. Svaki period trudnoće nosi određenu vrstu pregleda i ukoliko ga propustite u tom periodu neke procedure nije moguće nadoknaditi na taj način u nekom kasnijem periodu trudnoće. Ono što bih još izdvojio jeste anatomski ili ekspertni ultrazvuk, kako ga popularno zovu, koji se radi oko 22. nedelje trudnoće gde se detektuju eventualne anomalije ploda. Mada je te anomalije moguće detektovati već u periodu od 11. do 14. nedelja, i to približno nekih 50% anomalija koje se mogu detektovati u ovom periodu oko 22. godine nedalje mogu biti ili detektovane ili se posumnjati na postojanje tih anomalija, u tom periodu od 11. do 14. nedelje Naravno za to je potrebna i adekvatna oprema, ultrazvučni aparat novije generacije i adekvatne rezolucije. A kao što sam rekao, nakon tog pregleda anatomski ultrazvuk sa 22. nedelje koji ne mora uvek, anatomija ploda, ne mora uvek da bude vezana za genetiku. Određeni anatomski nedostaci, odnosno neke anomalije ploda, ne moraju uvek da budu vezani sa genetskim uzrokom tih anomalija, odnosno te anomalije mogu nastati kao posledica nekih drugih razloga, bilo da su to u pitanju, recimo virusi. I nekad su to i razlozi koji su nepoznatog porekla, ali je bitno da ih u tom periodu uočimo i da pacijentu damo adekvatan savet. Inače, redovne kontrole bi podrazumevale i jednomesečne kontrole ginekologa do perioda 36. nedelje kada se kreće s kardiotopografijom koja se radi jednom nedeljno.
Posebno zadovoljstvo u ovom poslu
Moja primarna oblast kojom se bavim jeste oblast infertiliteta i posebnog zadovoljstvo je kad dođe par u ordinaciju, a nakon nekog vremena iz ordinacije izađe porodica.
Najizazovnije situacije iz Vaše medicinske prakse?
Pa mnogo situacija ima i svakako da te situacije i pacijenti koji se po nečemu izdvajaju i razlikuju od drugih pacijenata su uvek izazov za lekara i uvek su interesantni u smislu rešavanja problema. Možda bih mogao, recimo, da izdvojim kada je u pitanju polje mog interesovanja primarnog u pitanju, pacijentkinju koja je sa polovinom materice tako da kažem, a koja nije imala razvijen jedan bubreg, nije imala razvijen jajnik s te iste strane i jajovod, imala je samo jednu polovinu materice i u toj jednoj polovini materice je došlo ipak do razvoja trudnoće. Nakon vantelesnog oplođenja dobili smo samo dve ćelije, nakon stimulacije na tom jednom jajniku koji je posedovala sa inače niskom ovarijalnom rezervom i koja je uspešno uz sva moguća terapijska sredstva došla do terminske trudnoće i ta trudnoća je uspešno završena rođenjem živog i zdravog deteta.
Najizazovniji su upravo oni pacijenti koji su najteži i kojima je najteže pružiti pomoć. Postoje, naravno, grupa pacijenata gde vi, na osnovu određenih protokola možete primeniti određeni terapijski postupak i rešiti problem kod takvih pacijenata, ali postoji i pacijenti koji se po nečemu razlikuju koji su vrlo specifični i to je uvek najveći izazov kao ovaj primer koji sam prethodno dao.
Sledeći korak u karijeri?
Što se tiče generalno karijere lekara način na koji ja to gledam, ne bih to nazvao korakom, to bih više nazvao kontinuiranim procesom edukacije i mislim da svaki lekar treba da u svojoj oblasti bude upućen sa najnovijim saznanjima i da ta saznanja primenjuje na pacijentima i da pacijenti dobiju najbolju moguću negu koja se zasniva na činjenicama koje su naučno dokazane i koje su primenjive u svakodnevnoj praksi i koje su najnovije. Na taj način dobijamo i najbolje rezultate.
Comments are closed.